Turan'da Nergis Hasadı
Nergis, nergisgiller familyasından Narcissus cinsinden bitkilerin genel adı; sapları 20–80 cm’e kadar yükselebilen, kökleri Soğanlı olan bu bitkilerin, taç yapraklarının beyaz ve sarı tonlarda olduğu görülür. Anavatanı Avrupa olan bu bitkilerin en çok tür zenginliğine İspanya ve Portekiz 'de rastlanmaktadır. Ancak doğal olarak tüm Akdeniz kıyılarında, hatta bunun uzantısı olan Japonya’ya kadar aynı enlem dereceleri arasında görülmektedir, diyerek teknik bir bilgi ile başlayalım hikayemize…
Anadolu coğrafyası, efsaneler ve masalsı anlatıların yurdudur bilirsiniz… Nergis için de benzer bir efsaneyi hepiniz bir yerlerden okumuşsunuzdur muhakkak. Eğer hala okumadıysanız yıllar, yıllar önce, Anadolu’da nergisin anavatanı olarak bilinen Karaburun nergisleri hakkında yazdığımız bir paylaşımda anlatmışız; satır altındaki linke tıklayarak okuyabilirsiniz, erkek güzeli Narkissos’un nasıl Nergis olduğunu. https://www.patikatrek.com/yol-hikayeleri/karaburunda-nergis-hasadi
Güzel yurdum Anadolu’nun Egesinde şimdilerde Nergis zamanı; bir sonrasında Kardelenler, daha sonra ise Sümbüller var; boşuna mı türküler besteledik “İzmir’in dağlarında çiçekler açar…” diye. Çiçeklerimizi korumak ve kollamak kadar onları tanıtmak da bize düştü bir nebze de olsa. Nergis dendiği zaman bu topraklarda akla ilk gelen yerlerden birisi Karaburun’dur. Bu algıyı oluştaran neden olarak, ister Efsanevi Tanrı Zeus’un yurduna yakınlığına ve erkek güzeli Narkissos’un yaşadığı topraklar olmasına bağlayın, isterseniz bu nadide türün dünyadaki yaşam çizgisi olan Enlemin Karaburun’dan geçiyor olmasına…
1999 Yılında ilk kez gidip tarlalarda doğal yaşam ve üretim alanlarında gördüğüm bu nadide türü, sonraki yıllarda, yerinde, sürekli fotoğraflamaya ve toplamaya gidip geldikçe, etkinliklerimizin adı "Nergis hasadı..." olmuştu... Sonrasında ise, Nergisin güzelliği ve kokusundan etkilenen insan yoğunluğu ve aşırı ilgi sebebiyle ünü Türkiye geneline yayılan bu etkinliklerden biz elimizi çektik; nöbeti Seyahat Acentelerine devrettik. Bugün Google üzerinden yapılan aramalara "Karaburun'da Nergis..." diye sorduğunuzda birinci sayfa birinci sırada çıkmanın ve sonrasında ilgilenip de arayarak bilgi soranlara yön vermenin mutluluğu ve onuru yetiyor bize.
Hele ki son yıllarda, yerel yönetimlerin de devreye girmesi ve nergis çiçeklerinin açmaya başladığı zamanlarda düzenlenen festivaller Karaburun ve Nergisin de ününü artırdı. Her yıl artan Nergis üretim ile yaratılan ekonomik değere bir de, her yıl artan turizm gelirleri eklendi. Şimdilerde, Karaburun'a alternatif bir üretim sahasının daha adını duyurma ve Türkiye geneline yayma telaşı içindeyiz.
Geçtiğimiz yıllarda başlayıp Pandemi sebebiyle ara vermek zorunda kaldığımız “Ege’de Kaybolan kırsal Mimari ve Geleneksel Yaşam” konulu Fotoğraf Projemizin saha çalışmaları esnasında tanışıp görüştüğümüz Bayındır ilçemizin Turan köyündeki üreticilerin varlığını duyurmak adına bugünlerde bir ilke daha imza attık. Geçtiğimiz hafta sonunda Fonte Turizm Seyahat Acentesi ile birlikte Bayındır Turan'da Nergis tarlalarındaydık... Ancak Nergis tarlalarına varmadan önce bol kahkahalı, keyifli bir doğa yürüyüşü ile güne başladık; nefis bir havada. Son yıllarda çiçeğin başkenti olmakla övünen Bayındır’ın güneşe bakan yamaçlarında 300m rakımlarda, zeytin bahçeleri içinden başladık yürümeye; havada inceden bir bahar kokusu, hem de zemheri ayında…
Turan Köyü Bayındır’a 3km uzaklıkta, ova ile dağ arasında, düzenli ve büyükçe bir yerleşke; köy halkı bahçecilik, zeytincilik ve son yıllarda kuru çiçek boyama işleriyle ve Nergis yetirticiliğiyle uğraşıyor; sokakları temiz, evleri beyaz badanalı şirin bir Ege köyü.Yolunuz düşerse uğrayın...
Yürüyüşümüz esnasında gözümüz hep ayaklarımızın altında nefis bir mazarayla uzanan, Efes Artemisi’nin kutsal toprakları olarak bilinen ve asırlarca, onca Medeniyete besin kaynağı olan Küçük Menderes ovasının üstünde ince bir yer dumanı; ılık sabah güneşi altına ısınan toprağın havaya saldığı nem mi, yoksa kirli hava mı ayırdına varmak zor. Yamaçlardan ovaya doğru uzanan yaşlı zeytinlikleri besleyen ve yemyeşil bir örtüyle kaplanmış toprak, bahara gebe; papatyalar açtı açacak gibi görünüyor; Şubat ortasında bir erken doğum olursa hiç şaşırmam.
Keyifli Molalarla birlikte üç saatlilik doğa yürüyüşümüzü köyün dışındaki Nergis tarlalarında sonlandırdık; tarla sahibi Bayram ve Annesi Sevim teyzeyi bahçede bizi beklerken bulduk… Kısa bir bilgilendirme sonrasında başlayan nergis toplamayı, iki yıl önce kızlarıyla birlikte kuru çiçeklerle fotoğrafladığım Asiye bacımızın, tarlada demlediği yorgunluk çayları günümüze renk, damaklara tad olarak yazıldı… Sadece Nergis için değil, Kuru çiçek boyama işi ile de ilgilenerek geçimini sağlayan aile işletmelerini tek tek ziyaret ettik; hele ki, köy meydanında Şadiye ananın kendi elleriyle yapıp, hazırlayarak gruba servis ettiği Keşkek+Tavuklu Pilav+Turşu ziyafeti programın Bonusu oldu. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi karşımıza çıkan her şeyi yine, yine fotoğrafladık, duymayan kalmasın diye...
Sizler de paylaşarak destek verebilirsiniz...
Ayrıca bu sene 04 Şubat 2024 Pazar günü, Köyde bir Nergis Festivali var, haberiniz olsun; yolunuz düşerse uğrayın. Yerel yönetimin de desteklediği Festivalin, iklim ve nergislerin açma tarihine göre değişken tarihlerde tekrarı yapılarak gelenekselleştirilmesi planlanıyor; Bayındır Belediyesi, köyde şimdilik sınırlı sayıda olan üretici aileyi destekliyor ve üretilen tüm nergisleri satın alarak onları üretime teşvik ediyor.
Gelecek yıllarda, Bayındır Turan Nergis Hasat Festivali deneyimlerin de ışığında gelişerek daha geniş kitlelere ulaşacak inancındayım; üstelik festival sadece Nergis odaklı değil Kuru Çiçek Boyama işleriyle de adını duyuracaktır…
Aklınızda bulunsun Turan’da Nergisler, mevsimsel bir olağan dışılık yaşanmazsa Ocak ayının ortasından itibaren açmaya başlıyor ki Festivalin de takip eden 10 gün içinde olma olasılığını bir yerlere not ediniz.
Zeynel Aydın
Patikatrek Doğa Sporları Eğitim Merkezi
