Harita okuma yön bulma
Topografik bir haritanın temeli,her hattın arazi şeklini izleyen ve sabit bir yüksekliği belirten eşyükselti eğrileridir. Bir Haritanın eşyükselti eğrileri arasındaki açıklık,iki eşyükselti eğrisi arasındaki yükseklik farkıdır.Her beş yükselti eğrisinden birisi,diğer eğrilerden daha koyu bir renk ile basılır ve yükseltiyle işaretlenir.Topografik arazi haritasının size vereceği en önemli bilgi,yamaç aşağı mı,yoksa yamaç yukarı mı gideceğiniz sorusuna vereceği cevaptır. Eğer rotanız daha artan yüksekliklerden geciyorsa yukarıya,daha az yüksekliğe gidiyorsa aşağıya gideceksiniz demektir. Yamaç gecen veya yatay bir ilerleme eşyükselti eğrilerini kesmez veya tek bir eş yükselti eğrisini izler.Eşyükselti eğrileri aynı zamanda kayalıkları,geçitleri,zirveleri ve diğer arazi özelliklerini de gösterir.Eğer bu çizgileri esas arazi ile karşılaştırırsanız daha iyi anlar duruma gelirsiniz.Amaç haritaya baktığınızda arazinin neye benzediğini anlamaktır.
Eşyükselti eğrileri ile temsil edilen arazi özelliklerini aşağıda sıralamaya çalışalım :
DÜZ ALANLAR : Hiç eşyükselti eğrisi yoktur
YUMUŞAK YAMAÇLAR : Geniş aralıklı eğriler ile ifade edilir.
DİK YAMAÇLAR : Az aralıklı eğriler şeklinde
KAYALIKLAR : Birbirine aşırı yakın veya değen eğrilerle gösterilir.
VADİ,GİRİNTİ ve KULVARLAR : Yumuşak,yuvarlak vadi ve kulvarlar U şeklindeki eğrilerle,Keskin derin vadi ve kulvarlar ise V şeklindeki eğriler ile belirlenir.
SIRTLAR : Yumuşak, yuvarlak sırtlar U şeklindeki,Keskin sırtlar ise V şeklindeki eğriler ile gösterilir.U ve V lerin uç kısımları yamaç aşağıyı, yani daha alçak tarafı gösterir.
ZİRVE veya DORUK : Birbiri içinde yer alan bir çok eğrinin tam içinde olanı zirveyi gösterir. Zirveler ayrıca,X ile,Yuvarlak nokta veya üçgen ile işaretlenir,ayrıca yükseklik yazılarak da belirtilir.
ÇANAKLAR : Vadinin en sonunda,vadinin içindeki daha alçak eş yukselti eğrileri yarım yuvarlak veya dairenin üçte biri şeklinde yuvarlaklar yükselir ve bu da üç tarafı kapalı bir çanak anlamına gelir.
EYER GECİT veya BEL : Her yanında daha yüksek eşyükselti eğrileri bulunan bir kum saati şekli, sırtdaki alçak bir noktayı belirtir.
Haritaların kenar boşluklarında,basım tarihleri,bitişik bölge haritalarının isimleri,eşyükselti eğrilerinin açıklığı ve harita ölçeği gibi önemli bilgiler vardır.Ayrıca bu kısımlarda bölgenin manyetik sapma açısı da verilmektedir.Bu gercek kuzey ile manyetik kuzey arasındaki farktır.
Bir topografik haritanın aklınızda tutmanız gereken bazı sınırlamaları da vardır. Harita, tırmanırken fark ettiğiniz tüm arazi özelliklerini içermez.Çünkü bu özelliklerin fazla olması durumunda harita karmaşıklaşır.Eşyükselti eğrilerinden daha küçük arazi nitelikleri haritada gösterilmez. Yani eşyükselti aralığı 25 m olan bir haritada önünüze 20 m lik bir kaya bloku çıkabilir.
Haritaların dikkat edilmesi gereken bir diğer özellikleri de yayınlanma tarihleridir. Çünkü yayın tarihinden sonra arazide meydana gelmiş olan değişiklikler görünmeyecektir. Orman alanları yanmış,yollar tamamen kapatılmış veya değişmiş ya da yeni yollar açılmış olabilir.Bu değişikliklere rastladıkca haritanıza işaretleyin.
Hassas ve değerli oldukları için haritalarınızı doğada çok dikkatli kullanın.Haritalarınızı plastik bir dosya ya da kılıf içinde saklayın.Ayrıca bir haritayı plastik film veya su gecirmez harita sıvılarıyla kaplayabilirsiniz.Ancak bu kaplamaların harita üzerinde işaretlemeyi ve kullanmayı zorlaştıracağını da unutmayın. Gezileriniz esnasında Haritanızı en çabuk ve kolay ulaşabileceğiniz yerlerde taşıyın,ulaşmak istediğinizde çantanızı karıştırmak durumunda kalmayın.
